Öğretim üyemiz Dr. Yalçın Kalkan’ın yürütücü olarak Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna (TAEK) önerdiği "CERN RD51 İş Birliği Çerçevesinde Yeni Mikro-Yapılı Gazlı Dedektörleri Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları" başlıklı proje, TÜBİTAK ve TAEK tarafından yapılan değerlendirme sonucunda başarılı bulundu. Başarılı bulunan proje TAEK tarafından desteklendi.

3 yıl boyunca sürdürülecek destek çerçevesinde, üniversitemizin CERN ile imzaladığı iş birliği protokolü kapsamında bilimsel araştırmalar yapan öğretim üyelerimiz ve öğrencilerimizin CERN’e gerçekleştirecekleri bilimsel ziyaretler TAEK tarafından finanse edilecek. Ekibimizin ulaşım, konaklama ve günlük harcırahları destek kapsamında karşılanacak.

Lisansüstü öğrencilerimiz için dev fırsat

Üniversitemiz CERN takımını oluşturan öğretim üyelerinden Prof. Dr. Esin Kaya ve Doç. Dr. Arif Kösemen, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Öğretim Üyelesi Doç. Dr. Sadullah Öztürk ve Yüksek Lisans öğrencimiz Ayşe Nur Mutlu hâlihazırda proje ekibinde bulunuyor. Proje ekibi, Türkiye’de ilk defa üniversitemiz Fen Bilimleri Enstitüsü bünyesinde kurulan Dedektör ve Sensör Teknolojileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans programına yeni kayıt yaptıran ve öğrenimleri boyunca başarı gösteren öğrencilerimizin de projeye dâhil edilerek çalışmalarının bir kısmını CERN’de yapabilmesi için çalışacak.

CERN’de çalışma ofisimiz olacak

Muş Alparslan Üniversitesi CERN takım lideri Dr. Yalçın Kalkan konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Dr. Kalkan’ın açıklamaları şu şekilde: “Öncelikle CERN çalışmalarımızı destekleyen Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna teşekkürlerimi sunuyorum. Üniversitemiz, Dedektör ve Sensör Teknolojileri alanında ulusal ve uluslararası bilim ve teknoloji arenasında ismini sıklıkla duyurarak potansiyelini giderek geliştirmektedir. CERN ile iş birliği protokolümüz, diğer ulusal ve uluslararası iş birliklerimiz, desteklenen TÜBİTAK projelerimiz ve Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Fethi Ahmet Polat önderliğinde üniversitemiz yönetiminin kıymetli destekleri ile giderek bilim yelpazesini genişleten ekibimiz, TAEK tarafından desteklenen yeni projemizin katkıları ile uluslararası iş birliği ağını kuvvetlendirecek, CERN ile ortak çalışmaların kapasitesini artıracaktır. Bu gelişme ile artık CERN’e yapacağımız bilimsel ziyaretlerimiz sıklaşacak. Bu da CERN’de Muş Alparslan Üniversitesi takımının çalışma ofisini açacağı anlamına geliyor. Ayrıca ülkemizde ilk defa açılan Dedektör ve Sensör Teknolojileri Anabilim Dalı bünyesinde aramıza yeni katılan öğrencilerimiz ile ekibimiz genişleyecek, potansiyelimiz artacaktır.”

CERN RD51 İş Birliği nedir? Muş Alparslan Üniversitesi takımının iş birliğine katkıları nelerdir?

İmzalanan protokol kapsamında üye üniversite olarak yer aldığımız CERN-RD51 iş birliği (Research and Development 51), dünya çapında 25 ülkeden 82 üniversite ve yaklaşık 550 araştırmacının bir araya gelmesi ile oluşturulan uluslararası bir iş birliğidir. Temel amacı, MPGD’lerin tasarımından üretimine kadar uzanan süreçte düşünce, yöntem ve altyapının belirlenerek, detektör teknolojilerinin günümüz ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilmesidir.  Toplam 7 farklı çalışma grubundan oluşan RD51 iş birliğinde ekibimiz; “Ortak Karakterizasyon ve Fizik Sorunları” başlıklı 2. ve “Simülasyon ve Yazılım Araçları” başlıklı 4. çalışma gruplarında yer alıyor. Ekibimizin bu gruplarda elde edeceği tecrübelerle; ülkemizde gazlı detektör araştırma ve geliştirme çalışmalarının alt yapısını geliştirmek; teknoloji transferi sağlayarak ülkemizde ticarileşme potansiyeli teşkil eden; endüstrinin çeşitli alanlarında kullanılabilecek ve savunma sanayisine yönelik, yerli ve milli detektörler geliştirmeye devam etmek, bilimsel araştırma sürecinde kriz yönetimi ve deneysel sistem geliştirme becerileri geliştirmek gibi sonuçları hedefleniyor.

Dr. Kalkan ve ekibi hâlihazırda RD51 iş birliği bünyesinde; “Gazlı detektörlerde iyon probleminin analizi ve çözüm yöntemleri geliştirme”, “GEM detektörlerinde poliimid yerine metal oksit tabanlı malzemeler kullanarak, polimerin meydana getirdiği olumsuzlukları ortadan kaldırma”, “Fonksiyonel polimerler kullanarak yeni bir detektör türü geliştirme” gibi konularda araştırmalarını yürütmeye devam ediyor. Bu çalışmalar ile ilgili yapılan ve desteklenen bu yeni proje kapsamında; “Rayleigh Saçılması yöntemi ile iyonik kümelerin boyutlarının belirlenmesinin desteklenmesi”, “Gazlı detektörlerde iyonların sinyal üzerine etkilerinin simülasyonunun yapılması”, “GEM detektörlerinde poliimidin elektriksel özelliklerinin belirlenmesi ve GEM yaprağında kullanılmak üzere yeni malzeme önerilerinin araştırılması-denenmesi”, çalışmalarının yapılması planlanıyor. Bu araştırmalar kapsamında, proje süresi olarak önerilen üç yıl içerisinde yapılması planlanan deneylerin bir kısmı üniversitemiz bünyesindeki Detektör ve Sensör Teknolojileri Laboratuvarımızda, yüksek maliyetli ekipman ve CERN’de hazır bulunan ileri teknolojiyi gerektiren kısmı ise CERN-RD51 laboratuvarlarında yapılacak. Böylece deneyimli CERN uzmanları ile mevcut iş birliğinin sürdürülmesi sağlanacaktır. Teorik hesaplamalar ve simülasyon çalışmaları için ise CERN’in bilgisayar sunucuları kullanılacak, ayrıca CERN’ün kütüphane ve veri tabanı alt yapısının kullanılabilmesi de ekibimizin çalışmalarına önemli bir katkı sağlayacak.

Desteklenen projenin beklenen sonuçları

Detektör teknolojileri alanında yetkin, tecrübeli ve alanda uluslararası tanınırlığa sahip proje ekibimizle, disiplinler arası iş birliklerini geliştirmek, ihtiyaca yönelik çeşitli deneysel teknikler geliştirmek, yeni nesil detektörleri araştırmak ve geliştirmek, ülkemizin CERN’de ve dünya vitrininde bilimsel prestijini yükseltecek. Bu konuda edinilen bilgi, beceri ve tecrübeler, ülkemize ileri detektör teknolojilerinin transferini sağlamak, yapılacak benzer uygulamalar için alt yapı oluşturmak ve ileri detektör teknolojileri alanında uzmanlaşmış insan gücü kazandırmak gibi amaçlara hizmet edecek.