Üniversitemizin Sağlık Yüksekokulu Sağlık Yönetimi Bölümü hocası Dr. Öğretim Üyesi Fuad Salamov ve Dr. Öğr. Üyesi Özgür Yeşilyurt Türk Dünyası’nın dil, edebiyat, tarih, sanat tarihi, maarif, uluslararası ilişkiler ve siyaset, maddi ve manevi değerler, iktisadi meseleler gibi sosyal bilimlerin her alanında ihtiyaç duyduğu ilmi araştırmalara ortak bir paylaşım zemini sağlamak amacıyla düzenlenen Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumuna katılarak bildiri sundular.
Dr. Salamov ve Dr. Yeşilyurt'un sempozyumdaki bildiri içeriği şu şekilde idi:
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)’na üye ülkelerinin sağlık sistemlerinin teknik etkinlikleri Veri Zarflama Analizi kullanılarak ölçülmüştür.
Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, etkin olmayan ülkeler için potansiyel iyileştirme önerileri geliştirilmiştir.
Araştırmada kullanılan girdiler; yatak sayısı, doktor sayısı, sağlık harcamalarının GSYH içindeki payıdır.
Araştırmada kullanılan çıktılar ise; tüberküloz insidansı ve beş yaş altı ölüm oranıdır. Çıktı olarak kullanılan değişkenlerin tersleri alınmıştır. Çalışmanın amacı; BDT’na üye olan ülkelerin sağlık sistemlerindeki etkinliklerinin ölçülmesi ve etkin olmayan ülkeler için iyileştirme önerilerinin sunulmasıdır.
Girdi yönelimli CCR modeli sonuçlarına göre en az 2 (2012 yılında Belarus ve Ermenistan), en fazla 4 ülke (2013 yılında Belarus, Ermenistan, Kazakistan ve Azerbaycan), BCC modelinde ise en az 4 (2011 yılında Belarus, Ermenistan, Kazakistan, Moldova), en fazla 7 ülke (2015 yılında Belarus, Ermenistan, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Tacikistan, Kırgızistan) tam etkinlik skoru almıştır.
Tüm yıllarda tam etkinlik skoruna sahip olan ülkeler Belarus ve Ermenistan, en az etkinlik skoruna sahip olan ülke ise Ukrayna olmuştur.
Tam etkinlik skoru almayan ülkelerde yatak ve doktor sayılarının, ayrıca sağlık harcamalarının GSYH içindeki payının mevcut miktarı ile tüberküloz insidansı ve beş yaş altı ölüm oranlarının daha az olması gerektiği tespit edilmiştir.
Sağlığa ayrılan kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması için sağlıkta reformların yapılmasına ihtiyaç vardır.