İslami İlimler Fakültesinin düzenlediği Çarşamba Seminerleri kapsamında Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Polat, sunum yaptı. İİF’nin Erdoğan Bektaş Amfisinde yapılan seminere, İİF Dekanı Prof. Dr. Abdülcelil Bilgin’in yanı sıra akademisyenlerimiz ve öğrencilerimiz katıldı.

Polat konuşmasında şunları söyledi: Batı’daki oryantalistik çalışmalar, tabii olarak başından beri alternatif rakip medenîyetin muharrik gücü olan İslam dinine yönelik olmuştur. Bu anlamda orient’in İslam âlemine; orientalisme’nin de İslam dini hakkındaki araştırmalara karşılık geldiğini söylemek hiç de yanlış olmaz. Nitekim oryantalist hareketin çok kısa bir zaman diliminde diğer ilgi alanlarına kıyasla, İslam dini ve dünyası hakkında kaydettiği akademik hasılat göz önüne alındığında, bu tespitimizde yanılmadığımız rahatlıkla görülecektir. Bu bağlamda oryantalist araştırmacılığın on dokuzuncu yüzyıl ile yirminci yüzyılın ilk yarısına tekabül eden yaklaşık bir buçuk asırlık zaman zarfında, Said’in ifadesiyle yalnızca “yakınşark”a (İslam Dünyasına) ilişkin telif ettiği eserlerin sayısı altmış bin civarındadır. Oryantalizm, Latince kökenli bir kavramdır. Latince’de doğma, dalma, başlama, uyanma gibi anlamlara gelen “orior” fiilinin isim hali olan “Oriens” kelimesinden türemiştir. Oriens; isim olarak Doğu (Doğudan parlayan yıldız), sıfat olarak doğan ve yükselen (Güneş) anlamlarına gelmektedir. Oryantalizm için köken olarak düşünülebilecek diğer bir sözcük ise yine Latince “orior” fiilinden türemiş “orientalis” kelimesidir. Bir sıfat olan bu sözcük, “doğuya ait olan” anlamına gelir. Latince’nin Batı dillerine tesirine mukayeseyle, İslam toplumlarının dilleri de benzer şekilde Arapça’dan etkilenmiştir. Nitekim Orient kelimesi, İslam milletlerinin dillerinde Arapça karşılığından mülhem benzer lafızlarla karşılık bulmuştur. Latincede orient’e karşılık gelen kelime “şe-ra-ka” fiilinden türetilmiş “şark”tır. Arapça’da “istişrak”,  kelimesiyle ifade edilen oryantalizm, kelimenin kök anlamı dikkate alınarak oluşturulmuştur. Oryantalizm yani “İstişrak”, Doğuya yönelmek, güneşin doğuşunu istemek ve Doğu hakkında araştırma yapmak anlamlarına gelmektedir. Osmanlı Türkçesinde oryantalizm için kullanılan ifade, “şarkiyattır”. Şarkiyat, doğunun dili, tarihi ve edebiyatıyla ilgilenen bilim dallarının tümünü kapsayan bir ifade olarak kabul edilmiştir.

Seminer, soru cevap bölümünden sonra İİF Dekanı Prof. Dr. Abdülcelil Bilgin tarafından, Dr. Hüseyin Polat’a katılım belgesinin verilmesiyle sona erdi.